به گزارش «تابناک»، به طور کلی و تاکنون انواع مختلفی از ماسک ها با کاربرد، کارآیی و اشکال متفاوت به بازار عرضه شده است. بنا براین هنگام تحقیق برای انتخاب و خرید یک ماسک مناسب باید توجه داشت که ماسک دارای چه نوع فیلتری است.
بعضی از انواع ماسک های موجود در بازار عبارتند از ماسک با فیلتر هپا (HEPA) ، ماسک با فیلتر زغال، ماسک با فیلتر کربنی. همچنین بعضی از ماسک ها یکبار مصرف بوده و برخی دیگر را می توان برای مدت طولانی تری استفاده کرد.
از سویی نیز انواعی از ماسک ها دارای فیلتر قابل تعویض می باشند. علاوه بر نوع فیلتر، برای انتخاب ماسک باید موارد دیگری را نیز در نظر داشت که در ادامه به بعضی از آنها شاره می شود:
۱- ساختار و استخوان بندی صورت (جهت انتخاب و خرید ماسک با اندازه مناسب)
۲- در طول روز به چه میزان از ماسک استفاده خواهد شد.
۳- چه مقدار هوا باید فیلتر گردد و یا به عبارتی ماسک در چه مواقعی (فعالیت کم یا زیاد) استفاده خواهد شد. ۴- میزان هزینه ای که قرار است برای خرید ماسک آلرژی اختصاص داده شود.
همچنین نکته ای دیگر در خصوص انتخاب و خرید ماسک آن است که عمر فیلتر و ماسک تا حدود زیادی به غلظت آلاینده ها، میزان رطوبت هوا، دما، حجم و تعداد دم و بازدم بستگی دارد. چرا که همه این عوامل می توانند باعث کاهش عمر مفید فیلتر ماسک شوند.
لازم به ذکر است ماسک های یکبار مصرف را نمی توان به منظور استفاده مجدد تمیز کرده و یا شستشو کرد، با این وجود ماسک هایی موجود است که می توان آنها را برای مدت طولانی تری استفاده کرد و حتی بعضی از انواع این ماسک ها دارای فیلتر قابل تعویض می باشند.
باید به خاطر داشت برای تمیز و یا تعویض فیلتر این نوع ماسک ها باید طبق دستورالعمل شرکت سازنده عمل کرد.
مهدی یوسفی، رییس هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران در رابطه با تأثیر ماسک بر افزایش ایمنی بدن در مقابل بیماری کووید 19 عقیده دارد: ماسک تاثیر چندانی ندارد. به طوری که دستمال‌کاغذی که نیم ساعت از آن استفاده کنیم و سپس آن را دور بیندازیم، بهتر از ماسکی است که سه ساعت بر روی دهان‌مان قرار گرفته و خودش هم می‌تواند آلودگی داشته باشد.
طریقه صحیح استفاده از ماسک
در ادامه به طریقه صحیح استفاده از ماسک اشاره می شود:
۱- ابتدا دست ها باید قبل از تماس با ماسک با آب و صابون بخوبی شسته شوند.
۲- سپس ماسک از جعبه خارج شده و از نظر عدم وجود پارگی و یا سوراخ شدگی بررسی می گردد.
۳- قسمت بالای ماسک دارای قطعه ای است که باعث محکم شدن ماسک بر روی بینی می شود. بنابراین از این طریق قسمت بالای ماسک قابل تشخیص می باشد.
۴- بند ها و یا کش های نگاهدارنده و محکم کننده ماسک باید بدرستی در پشت سر قرار گرفته و ماسک به طور کامل بر روی صورت قرار گیرد. قسمت بالای ماسک را به کمک قطعه محکم کننده و شکل دهنده ماسک بر روی بینی محکم کنید تا به فرم بینی درآید. شایان ذکر است که ماسک باید به طور کامل بینی و دهان را بپوشاند.
۵- با دم و بازدم می توان قرارگیری صحیح ماسک را بر روی دهان و بینی کنترل نمود. در زمان دم نباید هوا از کنارهای ماسک وارد دهان شود. هوای ورودی فقط باید از طریق فیلتر ماسک وارد دهان گردد. در زمان بازدم نیز نباید هیچگونه هوایی از کناره های ماسک خارج شود. ماسک به طور معمول برای افرادی که دارای ریش و سبیل می باشند نمی تواند به طور صحیح دهان و بینی را بپوشاند.
۶- هرگز از ماسک با اندازه مناسب برای بزرگسالان برای کودکان استفاده نشود! باید حتما از ماسک های مخصوص کودکان (با اندازه ای کوچکتر از نمونه بزرگسالان) استفاده گردد تا بدین صورت ماسک به طور کامل و صحیح بر روی بینی و دهان کودک قرار گرفته و از ورود آلاینده ها و مواد حساسیت زا جلوگیر کند.

انواع ماسک فیلتردار
ماسک های فیلتردار را بر اساس استانداردهای اروپایی و کارکردها بر اساس زیر طبقه بندی کرده اند.

ماسک فیلتر دار FFP۱

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۵ میکرون با فیلتراسیون ۸۰ درصد

ماسک فیلتر دار FFP۲

ماسک مناسب برای ذرات بین ۲ تا ۵ میکرون با فیلتراسیون ۹۴ درصد

ماسک فیلتر دار FFP۳

ماسک مناسب برای ذرات کوچکتر از ۲ میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد

ماسک‌های N. و P. و R. که با استاندارد امریکایی NIOSH طبقه بندی شده اند:

ماسک فیلتر دار N.

ماسک N۹۵

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۵ درصد غیرمقاوم نسبت به روغن

ماسک N۹۹

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد غیرمقاوم نسبت به روغن

ماسک N۱۰۰

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹.۹۷ درصد غیرمقاوم نسبت به روغن

ماسک فیلتر دار R.

ماسک R۹۵

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۵ درصد مقاوم نسبت به روغن تا حداکثر ۸ ساعت

ماسک R۹۹

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد مقاوم نسبت به روغن تا حداکثر ۸ ساعت

ماسک R۱۰۰

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹.۹۷ درصد مقاوم نسبت به روغن تا حداکثر ۸ ساعت

ماسک فیلتر دار P.
ماسک P۹۵

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۵ درصد مقاوم نسبت به روغن

ماسک P۹۹

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹ درصد مقاوم نسبت به روغن

ماسک P۱۰۰

ماسک مناسب برای ذرات بزرگتر از ۰.۳ میکرون با فیلتراسیون ۹۹.۹۷ درصد مقاوم نسبت به روغن

ماسک N۹۵
ماسک فیلتردار n۹۵ که در آلودگی هوا یکی از ماسک‌های مناسب به شمار می‌آید طبق استاندارد امریکایی NIOSH برای درجه فیلتراسیون ماسک‌ها نامگذاری شده است که n. به نشانه‌ی عدم مقاومت نسبت به روغن و ۹۵ به معنای فیلتر کردن ذرات گرد و غبار بیش از ۹۵ درصد می‌باشد

ماسک FFP۲
ماسک FFP۲ نوعی از ماسک فیلتردار با فیلتر ثابت می‌باشد که با استاندارد EN۱۴۹:۲۰۰۱ نامگذاری شده است در این نام گذاری FFP۲ به این معناست که این ماسک تا ۹۴% از ذرات مضر در هوا با اندازه بین ۲ و ۵ میکرون را فیلتر می‌کند

تفاوت ماسک N۹۵ و ماسک FFP۲
ماسک N۹۵ طبق استاندارد امریکایی NIOSH نامگذاری شده است که از نظر درصد فیلتراسیون تقریبا معادل ماسک FFP۲ است که با استاندارد اروپایی EN۱۴۹:۲۰۰۱ نامگذاری شده است

تفاوت ماسک ffp۲ و ffp۳
ماسک FFP۲ تا ۹۴% از ذرات بین ۲ و ۵ میکرون شامل غبار‌های ریز، فیبر‌ها، غبار‌های مرطوب، غبار‌های روغنی را فیلتر می‌کند در حالی که ماسک FFP۳ تا ۹۹% از ذرات کمتر از ۲ میکرون را فیلتر می‌کند و قوی‌تر از ماسک ffp۲ است

استاندارد EN۱۴۹
ماسک‌های که با استاندارد EN۱۴۹:۲۰۰۱ مطابقت دارند برای محافظت در برابر ذرات معلق مرطوب موجود در هوا، جامدات و ذرات معلق روغنی موجود در هوا طراحی شده اند. در استاندارد EN۱۴۹: ۲۰۰۱ سه دسته از حفاظت برای ماسک فیلتر دار به نام‌های FFP۱ و FFP۲ و FFP۳ بر اساس کارایی فیلتر طبقه بندی شده اند.


ماسک فیلتردار کربن
در این نوع ماسک‌ها لایه‌هایی از کربن فعال شده (کربن اکیتو) به منظور حفاظت در مقابل گاز‌ها و بخار‌ها در نظر گرفته می‌شوند که باعث می‌شود که بوی آلودگی و گاز‌های مضر هوا به داخل ماسک نفوذ نکند

تاریخ انقضا و عمر مفید و مدت زمان استفاده از ماسک فیلتردار n۹۵ و ffp۲
به طور عمومی عمر مفید ماسک فیلتردار n۹۵ و ffp۲ می‌تواند تا ۸ ساعت کاری باشد، اما بطور کلی در سه حالت زیر باید ماسک فیلتردار n۹۵ یا ffp۲ تعویض شود:

اگر قالب کاسه‌ای شکل ماسک فرم خود را از دست داداه باشد و روی صورت تان بطور کامل محکم نچسبد که باعث نشت هوای بیرون به درون ماسک شود.

اگر با وجود زدن ماسک روی صورت بوی دود و هوای آلوده از بیرون را احساس می‌کنید.

اگر فیلتر ماسک کثیف شده باشد و آلودگی‌ها گردو غبار روی سطح آن دیده شود که قابل تمیز شدن نباشند.